Woda szara – przepisy

W Polsce kwestia ponownego wykorzystania ścieków jako alternatywnego źródła wody dla budynków nie jest uregulowana prawnie. W krajowych przepisach woda szara właściwie nie istnieje – w tym aspekcie na tle Unii Europejskiej wypadamy blado. Z pomocą przychodzą jednak zagraniczne regulacje, m.in. z Wielkiej Brytanii.

Woda szara – przepisy obwiązujące w Polsce

Dotyczących wody szarej przepisów szczegółowych w naszym kraju właściwie nie ma. Jednak ani z tekstu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2015 poz. 1422), ani też z innych aktów prawnych nie wynika, że w obiektach budowlanych wykorzystywanie ścieków szarych byłoby zabronione. Choć przepisów i ścisłych wytycznych brak, to jednak samo pojęcie wody szarej w polskich normach się pojawia.

Wspomniane powyżej rozporządzenie w różnych paragrafach odnosi się do instalacji wodociągowej zimnej wody. Określa wymagania dotyczące jej zabezpieczenia przed wtórnym zanieczyszczeniem. Precyzuje ono też wymogi dotyczące wody opadowej gromadzonej w zbiornikach retencyjnych. W rozdziale Kanalizacja ściekowa i deszczowa, § 122 (ust. 2) znajduje się zapis o tym, że w przypadku wykorzystywania wód opadowych gromadzonych w zbiornikach retencyjnych do spłukiwania toalet, podlewania zieleni, mycia dróg i chodników oraz innych potrzeb gospodarczych należy do tego celu wykonać odrębną instalację, niepołączoną z instalacją wodociągową. Nie ma więc w tym przepisie mowy o wodzie szarej, a jedynie o opadowej.

Jednak w tym samym rozdziale możemy znaleźć jeszcze inny zapis: Instalacja kanalizacyjna budynku powinna umożliwiać odprowadzanie ścieków, a także wód opadowych z tego budynku, jeżeli nie są one odprowadzane na teren działki, oraz spełniać wymagania określone w Polskich Normach dotyczących tych instalacji. Rozporządzenie odwołuje się tu do normy PN-EN 12056-2:2002, gdzie w rozdziale 4 znaleźć można podział systemów kanalizacyjnych na cztery typy oraz następujący zapis: Każdy system kanalizacyjny typu I, II, III może być również podzielony na pion kanalizacyjny odprowadzający ścieki czarne z ustępów spłukiwanych i pisuarów oraz na pion kanalizacyjny odprowadzający ścieki szare z pozostałych urządzeń sanitarnych.

Choć nie są to szczegółowe przepisy o wodzie szarej, to jednak rozporządzenie oraz norma, do której ono odsyła, nie zamykają możliwości stosowania odrębnego pionu kanalizacyjnego do odprowadzania ścieków szarych, a więc także – możliwości ich wtórnego wykorzystania.

Woda szara, woda czarna

Czym są ścieki czarne, a czym szare, precyzują normy ogólnoeuropejskie. Choć – jak wspomniano powyżej – także w polskich normach pojawiają się takie określenia. Pierwsze z wymienionych, to ścieki zawierające fekalia i mocz, które pochodzą z toalet i są skażone znaczną ilością patogenów. Można oczyszczać je tylko w ściśle wyznaczonych do tego miejscach, za pomocą zaawansowanych i specjalistycznych technologii. Drugim rodzajem ścieków są tzw. ścieki szare, o nieprzemysłowym pochodzeniu, które nie zawierają fekaliów i moczu.

Z uwagi na brak polskich przepisów dotyczących wody szarej, zasadne jest odwoływanie się do innych standardów. Przykładem są opracowania dla Wielkiej Brytanii, gdzie systemy pozwalające na recycling wody szarej są niezwykle popularne. Mowa o takich dokumentach, jak: BSI Standards Publication, BS 8525-1:2010, Greywater systems – Part 1: Code of practice oraz BS 8525-2:2011, Greywater systems – Part 2: Domestic greywater treatment equipment – Requirements and test methods.

Szczególnie przydatne jest stosowanie normy brytyjskiej podczas projektowania instalacji. Wspomniana powyżej norma podaje m.in. metody obliczania uzysku ścieków szarych i zapotrzebowania na wodę szarą zarówno dla domów jednorodzinnych, jak i dla dużych obiektów.

Gdzie sprawdzi się woda szara?

Po czyszczeniu i filtracji, woda z recyclingu może zostać ponownie wykorzystana na wiele sposobów:

• do spłukiwania toalet,
• prania w pralce,
• mycia samochodu,
• prac gospodarczych,
• sprzątania,
• podlewania ogrodu.

System do oczyszczania biologicznego i ultrafiltracji zaprojektowany jest jako osobna instalacja. Nie ma więc ryzyka przypadkowego zmieszania wody z recyclingu z wodą pitną. Warto podkreślić, za nasz system ma wydajność oczyszczania sięgającą 99,999%. Oznacza to, że woda jest wolna od biomasy, bakterii i zarazków. W związku z tym, nie stanowi żadnego zagrożenia dla zdrowia człowieka.

Instalacje do odzysku wody szarej najlepiej sprawdzają się w dużych obiektach (hotele, biurowce, szkoły, akademiki, dworce, lotniska, obiekty użyteczności publicznej). W Polsce nie ma żadnych zaleceń ani precyzyjnych przepisów o wodzie szarej. W pełni zasadne jest odwoływanie się do norm obowiązujących w innych krajach. Warto też pamiętać, że inwestorzy decydujący się na takie rozwiązanie mogą dodatkowo zapunktować w systemach certyfikacji ekologicznej obiektów. Nie trzeba przy tym dodawać, że taka instalacja to także olbrzymia oszczędność pieniędzy, jakie inwestor płaci wodociągom.